Wat is stress?

De term “stress” verwijst naar een chemische reactie (adrenaline en cortisol) die ontstaat in ons lichaam wanneer we spanning of een bedreiging ervaren in onze innerlijke of externe wereld (bv. persoonlijke onzekerheid, hoge werkdruk, gevaar …). Bij deze bedreigingen reageert ons stressmechanisme en wordt er energie geproduceerd om te vechten of te vluchten. Stress kan dan ook helpen om complexe taken tot een goed einde te brengen en een goede focus te behouden bij taken die voor ons belangrijk zijn. Daarin is het belangrijk dat de stress in verhouding staat met de uitdaging en we nadien terug tot rust kunnen komen. Indien we bijvoorbeeld een overvolle mailbox of een deadline als een bedreiging waarnemen, kan een stressreactie ontstaan in ons lichaam die niet in verhouding staat tot de situatie.

Acute stress kan ontstaan wanneer we geconfronteerd worden met een bedreiging. Ons lichaam is dan wel in staat om terug tot rust te komen na een stressreactie. Chronische stress ontstaat wanneer stress niet weggaat nadat de bedreiging is verdwenen. Het lichaam heeft het dan moeilijk om tot rust te komen. Indien we bepaalde taken mentaal niet kunnen loslaten kan stress een chronische vorm aannemen (bv. na het werk thuiskomen en blijven piekeren over werkgebeurtenissen). Bij chronisch verhoogde stress wordt onze aandacht vooral getrokken door zaken die een bedreiging voor ons vormen en door het negatieve, waardoor we blind worden voor positieve aspecten of de kansen die bepaalde moeilijkheden ons ook bieden. Hierdoor kan stress worden versterkt en kunnen mensen in een negatieve vicieuze cirkel belanden. Hierin schuilt een gevaar voor burn-out.

Het is daarom erg belangrijk om stressklachten als alarmsignalen te zien en te reflecteren over hoe je ze kan verlichten of voorkomen.