Symptomen
Burn-out uit zich in verschillende soorten symptomen. Die kunnen tegelijkertijd optreden.
Fysieke symptomen
De fysieke symptomen zijn vooral aanhoudende vermoeidheid en slaapstoornissen (slapeloosheid, geen herstellende slaap…).
Daarnaast treden er spierspanningen op die gepaard gaan met pijn in de rug en de nek. We zien ook eetlustproblemen, spijsverteringsstoornissen (misselijkheid, maag- en darmstoornissen enz.), een plotselinge gewichtstoename of -verlies, hoofdpijn en duizeligheid. Volgens sommige bronnen verzwakt burn-out het immuunsysteem, zodat je vaker infecties krijgt.
Affectieve/emotionele symptomen
Burn-out resulteert in angst, nerveuze spanningen, een depressieve stemming en lusteloosheid. Je wordt prikkelbaar of, omgekeerd, je ervaart een gebrek aan emotie.
Cognitieve symptomen
Wie een burn-out heeft, kan moeilijker informatie verwerken. Je hebt moeite om je te concentreren, om meerdere taken tegelijk uit te voeren, om te nuanceren, en om beslissingen te nemen. Je hebt last van geheugenstoornissen, vergeetachtigheid en maakt (kleine) fouten.
Gedragsmatige symptomen
Geleidelijk aan verlies je met een burn-out je motivatie en maak je je los van je werk. Je neemt een onverschillige of cynische houding aan tegenover je werk en je collega's. Je verliest je empathie, keert in jezelf en zondert je geleidelijk aan af. Je wordt intoleranter, en je gedrag wordt misschien agressief of zelfs vijandig.
Met een burn-out heb je het gevoel niets meer onder controle te hebben. Je stelt je professionele vaardigheden in vraag en devalueert jezelf. Je zoekt misschien je toevlucht in zelfmedicatie (cafeïne, amfetaminen, cocaïne, modafinil) om je prestaties op het werk te verhogen, of je neemt een ander verslavend gedrag aan om de stress te verminderen (alcohol, anxiolytica).
Collectieve signalen
- indicatoren in verband met het functioneren van het bedrijf of de structuur: absenteïsme, presenteïsme, turn-over, kwaliteit van het werk, sociale acties, enz.
- indicatoren in verband met de gezondheid en de veiligheid van de werknemers: ongeschiktheid voor het werk, vragen om aanpassing van de functie, werkongevallen, rugklachten, psychische aandoeningen, ernstige of uit de hand gelopen situaties zoals zelfmoordpogingen, pesten, enz.
Linda, heeft twee jaar geleden een burn out gekregen, ze zoekt nog naar oplossingen:
In de aanloop naar een burn-out
zie je dat niet zo.
Je gaat nog altijd op café met vrienden,
je nodigt vrienden uit, je praat...
Maar je weet niet wat er aan het
gebeuren is, je voelt het ook niet zo.
Isabelle Hansez, professor Arbeidspsychologie aan de Universiteit van Luik:
Het is een geestestoestand waarvan men
zich in het begin niet bewust is.
Het zijn de naasten die een verandering
in het gedrag vaststellen.
Lies is zelfstandig consulent, voor haar Burn out werkte ze voor de overheid:
Eigenlijk het moment
dat het echt te erg begon te worden,
was toen ik ineens op een maand tijd
vijftien of twintig kilo afgevallen ben
dus toen zag iedereen wel
dat er iets scheelde,
maar ik ontkende alles.
Ik voelde mij goed, het is te zeggen,
ik werkte bijna dag en nacht.
Isabelle Hansez:
Wie een burn-out heeft,
loopt vast in een stramien
dat weinig efficiënt is.
Ik geef een voorbeeld.
Een vrouw doet overdag rustig werk.
Ze klasseert haar dossiers
en werkt de administratie bij.
's Avonds is ze met de kinderen bezig
en krijgt ze nieuwe energie.
Dan kan ze zich concentreren en werkt
tot drie uur 's nachts aan d'r dossiers.
Dan komt ze vermoeid op het werk
en heeft ze daar geen energie meer.
Dan doet ze weer rustig werk.
Dat is omgekeerde efficiëntie.
Linda:
En dan kan je niet slapen en je denkt:
het is gewoon een beetje te veel.
En je krijgt slaapmedicatie,
dan kreeg ik maagproblemen,
oké, pilletjes voor maagzuur.
En dat had ook een invloed op mijn werk.
Ik kon ineens veel minder goed plannen,
veel minder goed organiseren,
terwijl dat mijn job was.
Isabelle Hansez:
Er zijn vier grote symptomen.
Je bent lichamelijk
en geestelijk uitgeput.
Dan ben je alle energie kwijt
en ben je gewoon heel erg vermoeid.
Er is ook een mentale distantiëring.
Dan trek je je terug op het werk.
Je zondert je dan gewoon helemaal af.
Een derde symptoom is het verlies
van de cognitieve controle.
Dan kun je je niet meer concentreren.
Je onthoudt niks meer en hebt
de basis niet meer onder de knie.
Dat zorgt er allemaal voor
dat het op cognitief vlak trager gaat.
Romuald is bediende, hij heeft een zware burn out en herstel achter de rug:
Ik raakte ook steeds meer geïsoleerd
van mijn vrienden.
En zo was het ook bij mijn familie.
Ik zat in een beetje in een bubbel.
Ik werkte wat in huis.
Ik sloot me op in de kelder
en begon daar wat klusjes te doen.
Isabelle Hansez:
Ten slotte raak je de controle
over je emoties kwijt.
Dat veroorzaakt dan overdreven
emotionele reacties.
Je verdraagt minder
en het werk frustreert je.
Je verliest dan de controle
over je emoties.
Linda:
En dan word je angstig en dan
krijg je minder zelfvertrouwen en dan...
En zo geraak je in die cirkel
waar je niet meer uit raakt,
totdat je crasht.
Contacts
